Pyłki, roztocza, kosmetyki – to tylko niektóre alergeny, które mogą wywołać reakcję alergiczną oczu. Zwykle okolica oka swędzi, piecze i jest zaczerwieniona. Sprawdź, jakie są najczęstsze alergiczne choroby oczu, skąd się biorą i kiedy zgłosić się do lekarza.
Alergiczne zapalenie spojówek – pyłki, sierść, roztocza i nie tylko
Objawy alergicznego zapalenia spojówek dotyczą 15–45% osób1. Po kontakcie z alergenami organizm produkuje przeciwciała swoiste IgE, co wywołuje szereg nieprzyjemnych symptomów. Najczęstsze to:
- swędzenie oczu
- obrzęk
- zaczerwienienie, przekrwienie
- łzawienie
- uczucie zmęczonych oczu
- zmiany skórne
Dodatkowo alergiczne zapalenie spojówek może mieć formę:
- ostrą – silne objawy pojawiają się zaraz po narażeniu na alergen (np. sierść zwierząt, lek), przy braku kontaktu ustępują w ciągu 24–48 godzin
- okresową (sezonową) – objawy występują po narażeniu na pyłki roślin w okresie wzmożonego pylenia
- przewlekłą (przetrwałą) – objawy występują przez cały rok, jeśli chory ma kontakt z alergenem (np. roztocza, grzyby, sierść zwierząt)
- zawodową – objawy pojawiają się w pracy, a ustępują przy braku kontaktu z alergenem (np. metalem, barwnikiem)
Kontaktowe zapalenie powiek i spojówek – kosmetyki i nie tylko
Według naukowców kontaktowe zapalenie powiek i spojówek dotyczy ok. 6% wszystkich ludzi2. Jego przyczyną jest kontakt skóry i błon śluzowych z substancją, która wywołuje reakcję alergiczną oczu.
Uczulenie mogą wywołać m.in. kosmetyki nakładane bezpośrednio w okolicy oka (np. cienie do powiek, tusz do rzęs, krem pod oczy, henna) lub substancje, które niechcący dostały się w te okolice (np. lakier do paznokci, smar, wyciąg roślinny).
Możliwe objawy kontaktowego zapalenia powiek i spojówek:
- przesuszenie skóry
- łuszczenie się skóry
- swędzenie
- pieczenie
- obrzęk powiek
- zaczerwienienie skóry
- przekrwienie spojówek
- zmiany skórne (np. grudki)
Objawy mogą być łagodne lub ciężkie. Zwykle pojawiają się 24–72 godziny od momentu narażenia na konkretny alergen, np. po nałożeniu tuszu do rzęs.
Atopowe zapalenie rogówki i spojówek
Atopowe zapalenie rogówki i spojówek to choroba alergiczna oczu, na którą choruje ok. 25–42% osób z atopowym zapaleniem skóry (AZS)3. Główne objawy tego schorzenia to:
- swędzenie powiek i spojówek
- przesuszenie oka
- pieczenie
- zaczerwienienie, przekrwienie
- łzawienie
- światłowstręt
- gęsta wydzielina w oku
- brodawki na spojówce
- przerzedzenie rzęs i brwi
Odpowiednie leczenie atopowego zapalenia rogówki i spojówek zmniejsza ryzyko powikłań, do których należą m.in. zakażenia, uszkodzenie rogówki i zaćma.
Wiosenne zapalenie spojówek i rogówki
U dzieci z jakimkolwiek rodzajem alergii – szczególnie u chłopców – może wystąpić wiosenne zapalenie spojówek i rogówki. To rzadka choroba alergiczna oczu, która zwykle występuje sezonowo (wiosną i latem).
Wśród objawów wymienia się przede wszystkim:
- swędzenie oczu
- światłowstręt
- gęstą, ciągnącą się wydzielinę
- sklejenie spojówek rano
- brodawki na spojówce
- łzawienie
- pieczenie
Możliwym powikłaniem jest w tym przypadku uszkodzenie rogówki, którego można uniknąć dzięki odpowiedniemu leczeniu.
Jak diagnozować alergiczne choroby oczu?
Jeśli występują jakiekolwiek objawy, które sugerują alergię oczu – najlepiej udać się do okulisty. Jeżeli objawy alergii dotyczą nie tylko oczu, alergik zwykle pozostaje również pod opieką alergologa.
W razie potrzeby specjalista wykona niezbędne badania. Sposób diagnostyki zależy od objawów i wywiadu z pacjentem. Wykonuje się np. pomiar swoistych IgE lub badanie w lampie szczelinowej. Warto też przygotować sobie listę możliwych alergenów, co może znacznie ułatwić rozpoznanie.
Leczenie alergicznych chorób oczu
Sposób leczenia alergii oczu zależy od rodzaju choroby oraz występujących objawów. Ważne, by starać się unikać alergenów, a także dbać o higienę oczu i nie dotykać ich brudnymi rękami. Lekarz może zalecić leki miejscowe (np. w formie kropli) lub doustne.
Odpowiednie leczenie jest szczególnie ważne w przypadku wiosennego zapalenia spojówek i rogówki oraz atopowego zapalenia rogówki i spojówek. Choroby mogą wiązać się z powikłaniami, których można uniknąć.
Pamiętaj, że jakiekolwiek objawy w okolicy oczu (np. swędzenie, pieczenie, opuchlizna, wydzielina) to wskazanie do wizyty w gabinecie okulisty. Dzięki temu poprawisz jakość życia i zadbasz o wzrok.
Zródła:
- https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.167.9.1.
- https://www.alergia-astma-immunologia.pl/2018_23_3/AAI_03_2018_1334_bogacka.pdf
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/73982,atopowe-zapalenie-spojowek-i-rogowki
- https://www.przegladokulistyczny.pl/alergiczne-zapalenia-powiek
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/73972,wiosenne-zapalenie-spojowek-i-rogowki
- https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/247739,alergiczne-choroby-oczu-u-dzieci
- https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57892,ostre-okresowe-i-przetrwale-alergiczne-zapalenie-spojowek
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/69492,alergiczne-zapalenie-spojowek
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/73988,kontaktowe-zapalenie-powieki-i-spojowek
