Spis treści
- Czym jest zaćma?
- Kto może zostać zakwalifikowany do operacyjnego leczenia zaćmy?
- Operacja zaćmy – przygotowanie do zabiegu
- Wizyta kwalifikacyjna i badania diagnostyczne
- Przygotowanie do zabiegu operacyjnego leczenia zaćmy
- Operacyjne leczenie zaćmy – przebieg zabiegu
- Na czym polega zabieg operacyjnego leczenia zaćmy?
- Jak przebiega zabieg operacji zaćmy?
- Operacja leczenia zaćmy przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym czy miejscowym?
- Kiedy można wrócić do domu po zabiegu?
- Jak przebiega rekonwalescencja po operacyjnym leczeniu zaćmy?
Co to jest zaćma? Kto może poddać się operacji zaćmy? Jak przygotować się do zabiegu i jak wygląda operacyjne leczenia zaćmy? To pytania, które bardzo często nurtują pacjentów borykających się z kataraktą. Odpowiedzi na nie znajdziesz poniżej.
Czym jest zaćma?
Zaćma (katarakta) to zmętnienie soczewki oka, które jeśli będzie nieleczone, może doprowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku. Najczęściej występuje u osób w podeszłym wieku. Jej rozwój jest związany wówczas z postępującym procesem starzenia się gałki ocznej.
Jednak narażeni są na nią nie tylko seniorzy. Zaćma nabyta pojawia się także jako następstwo urazów, stanów zapalnych gałki ocznej czy efekt uboczny zażywania niektórych leków. U dzieci może wystąpić zaćma wrodzona.
W przebiegu zaćmy starczej dochodzi do postępującego mętnienia soczewki oka. Wraz z wiekiem soczewka nie tylko twardnieje (utrata elastyczności soczewki skutkuje prezbiopią, czyli starczowzrocznością – więcej informacji uzyskasz tutaj), lecz także traci przezierność. Z przejrzystej, przepuszczającej promienie świetlne i umożliwiającej ostre widzenie staje się coraz bardziej mętna, a obraz – niewyraźny (dotyczy to widzenia zarówno z daleka, jak i z bliska).
W zależności od miejsca, w którym występuje zmętnienie soczewki, można wyróżnić zaćmę korową, podtorebkową lub jądrową. Szacuje się, że na zaćmę cierpi nawet 800 tys.–1 milion Polaków.
Zaćmę, która objawia się stopniowym pogorszeniem ostrości widzenia, można z powodzeniem leczyć. Aby przywrócić pacjentowi ostre widzenie, przeprowadza się zabieg wymiany soczewki. Polega on na usunięciu naturalnej soczewki, która uległa zmętnieniu, i wszczepieniu implantu.
Kto może zostać zakwalifikowany do operacyjnego leczenia zaćmy?
Do operacyjnego leczenia zaćmy są kwalifikowani pacjenci ze stwierdzonym zmętnieniem soczewki oka. Na zabieg decydują się osoby, u których postępujące zmętnienie w istotny sposób pogorszyło ostrość widzenia, a tym samym – obniżyło komfort codziennego funkcjonowania.
Decyzja o przeprowadzeniu operacyjnego leczenia zaćmy musi być skonsultowana z lekarzem okulistą. Przeprowadzi on stosowaną kwalifikację, podczas której zdecyduje, czy konkretny pacjent może zostać poddany operacyjnemu usunięciu zaćmy.
Operacyjne leczenie zaćmy można przeprowadzić u osób cieszących się dobrym stanem zdrowia, u których nie występują infekcje. Wśród przeciwwskazań do wykonania zabiegu wymienia się m.in. zaawansowaną niewydolność krążeniowo-oddechową, czy przebyty w ostatnim czasie zawał serca. Szczegółowe kryteria kwalifikacyjne zostaną przedstawione pacjentowi podczas wizyty kwalifikacyjnej.
Operacja zaćmy – przygotowanie do zabiegu
Zanim pacjent zostanie poddany operacji zaćmy, musi przejść szczegółową kwalifikację. Podczas wizyty u lekarza okulisty zostaną przeprowadzone badania pozwalające na dokładną ocenę kondycji oka, a także na sprawdzenie towarzyszących wad wzroku.
Wizyta kwalifikacyjna i badania diagnostyczne
Badania diagnostyczne oraz przeprowadzony z pacjentem wywiad medyczny pozwolą ustalić, czy nie występują żadne przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu usunięcia zaćmy.
Wybrane badania, które zostaną wykonane w trakcie wizyty kwalifikacyjnej, to m.in. badanie wzroku przy użyciu refraktometru, pomiar krzywizny rogówki, pomiar długości gałki ocznej, badanie ciśnienia śródgałkowego, badanie dna oka czy ocena przedniego odcinka oka w lampie szczelinowej.
Na podstawie otrzymanych wyników badań lekarz zaproponuje optymalnie dobraną soczewkę wewnątrzgałkową.
Przygotowanie do zabiegu operacyjnego leczenia zaćmy
O ile lekarz nie zaleci inaczej, to w dniach poprzedzających zabieg leki, które pacjent stale zażywa, powinny być przyjmowane w niezmienionym dawkowaniu. W dniu zabiegu zaleca się niewykonywanie makijażu, rezygnację z porannej kawy i unikanie napojów z kofeiną (surowo zabronione jest spożywanie także jakichkolwiek napojów alkoholowych).
Operacyjne leczenie zaćmy – przebieg zabiegu
Operacja zaćmy to bezbolesny zabieg, który jest standardową procedurą medyczną wykonywaną na całym świecie. Dzięki zastosowaniu kropli znieczulających staje się bezbolesny, a rygorystyczne przestrzeganie zaleceń lekarskich minimalizuje ryzyko wystąpienia powikłań. Zabieg trwa około 20 minut.
Na czym polega zabieg operacyjnego leczenia zaćmy?
Zabieg operacyjnego leczenia zaćmy polega na usunięciu zmętniałej soczewki z oka pacjenta i zastąpienia jej implantem – soczewką wykonaną z biokompatybilnych materiałów. W tym celu konieczne jest wykonanie minimalnego nacięcia na rogówce. Ma ono na tyle nieduże rozmiary (ok. 2–3 mm), że nie zachodzi potrzeba późniejszego zabezpieczania go szwami. Sprawnie goi się samoistnie.
Jak przebiega zabieg operacji zaćmy?
- Dokładne odkażenie okolic oczu – są one starannie przemywane płynem antyseptycznym.
- Założenie rozwórki na oko – rozwórka zabezpiecza oko przed mimowolnym mruganiem, dzięki czemu jest ono cały czas otwarte.
- Wykonanie cięcia – jest ono niewielkie (nie większe niż 3 milimetry).
- Rozbicie i usunięcie zmętniałej soczewki – w tym celu wykorzystuje się fale ultradźwiękowe. Lekarz rozbija soczewkę przy użyciu fakoemulsyfikatora, a następnie aspiruje ją.
- Umieszczenie w oku sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej – w miejsce usuniętej soczewki naturalnej wprowadza się biokompatybilny implant.
- Zabezpieczenie oka.
Operacja leczenia zaćmy przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym czy miejscowym?
Zabieg operacyjnego leczenia zaćmy nie wymaga stosowania znieczulenia ogólnego. Pacjenta poddaje się znieczuleniu miejscowemu – do oka są aplikowane krople znieczulające w precyzyjnie dobranej dawce. Dzięki ich działaniu cała procedura staje się bezbolesna.
W wyjątkowych sytuacjach, wynikających m.in. z przesłanek medycznych, może być zastosowane znieczulenie ogólne.
Kiedy można wrócić do domu po zabiegu?
Pacjenci po zabiegu operacyjnego leczenia zaćmy wracają do domu jeszcze tego samego dnia. Procedurę wykonuje się w trybie ambulatoryjnym. Po wymianie soczewki pacjent udaje się na odpoczynek. Następnie wykonuje się pozabiegowe badanie kontrolne, w trakcie którego pacjent otrzymuje od lekarza listę zaleceń na kilka kolejnych tygodni.
Zalecamy, aby ze względów bezpieczeństwa (zaburzone widzenie wynikające z zastosowania kropli i brak możliwości samodzielnego prowadzenia pojazdów mechanicznych) pacjentowi w powrocie do domu towarzyszył ktoś z bliskich.
Jak przebiega rekonwalescencja po operacyjnym leczeniu zaćmy?
Długość procesu rekonwalescencji może być różna u każdego pacjenta. Jednak aby zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań, należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń pozabiegowych otrzymanych od lekarza.
Po operacji zaćmy powinno się unikać pocierania operowanego oka oraz uciskania go. Zaleca się odpoczynek, a także rezygnację z intensywnego wysiłku fizycznego.
Jeśli zachodzi konieczność wyjścia na zewnątrz, trzeba pamiętać o założeniu okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV. Należy również odbyć zalecone wizyty kontrolne – pierwszą w następnym dniu po zabiegu.
